Jednym z bardziej odczuwalnych skutków wybuchu epidemii było zamknięcie granic i zakaz podróży. Mocno wpłynęło to na branżę turystyczną: biura podróży odwoływały wycieczki, a linie lotnicze zawiesiły loty, wysyłając pracowników na przymusowe urlopy.
Linie lotnicze oraz biura podróży, aby zminimalizować swoje straty spowodowane pandemią i uchronić się przed zwrotem pieniędzy za niezrealizowane podróże, zaczęły masowo proponować klientom vouchery lub inne wycieczki dostępne w konkretnym terminie. Niestety klienci z reguły woleli zwrot kosztów i bezproblemowe odstąpienie od umowy.
W tarczy antykryzysowej znalazł się zapis, że odstąpienie od umowy zawartej z organizatorem wycieczki dochodzi do skutku dopiero po 180 dniach od złożenia wniosku o odstąpienie od umowy – wcześniej był to termin 14 dni. Rząd wydłużył ten termin między innymi po to, aby dać firmom więcej czasu na wypłacenie klientom zaległych pieniędzy.
Linie lotnicze i biura podróży zaczęły wręcz naciskać na klientów, aby skorzystali z propozycji innej wycieczki lub vouchera. Nie przedstawiały klientowi żadnych innych możliwości.
W połowie kwietnia aż 12 krajów Unii Europejskiej zwróciło się do Komisji Europejskiej o prawne uregulowanie kwestii voucherów lotniczych przyznawanych przez linie lotnicze w związku z anulowaniem lotów. Kraje te zwróciły się do Komisji Europejskiej z wnioskiem o pozostawienie przewoźnikom decyzyjności, co do zwrotu kosztów dla pasażerów za niezrealizowane loty. Komisja Europejska odrzuciła wniosek tych krajów, wydając własne rekomendacje dla przewoźników.
Komisja Europejska stwierdziła, że pandemia nie jest powodem do zawieszenia praw pasażerów, odwołując się do rozporządzenia (WE) nr 261/2014, w którym znajduje się informacja, że w przypadku odwołania lotu niezależnie od przyczyny, przewoźnik zobowiązany jest na wniosek klienta do zwrotu pieniędzy za bilet w ciągu 7 dni.
Od początku pandemii Komisja Europejska nie zmieniła swojego stanowiska. Bez względu na ekonomiczne konsekwencje dla przewoźnika, klienci mają prawo do odzyskania pieniędzy za niezrealizowane usługi zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Adina Valedin, Europejska komisarz ds. transportu stwierdziła, że „linie lotnicze mogą wydawać vouchery za odwołany lot tylko wtedy, gdy pasażer wyrazi na to zgodę. Jeśli nie, kwota za bilet musi zostać zwrócona”.
Komisja Europejska wydała listę rekomendacji obejmującą minimalne warunki voucherów za nieodbyte loty po 1 marca 2020 roku, co ma zapobiec możliwym nieporozumieniom pomiędzy liniami lotniczymi, a ich klientami. Najważniejsze rekomendacje wpisane na listę to:
Lista rekomendacji dotyczy również biletów wystawianych przez innych przewoźników m.in. promowych, kolejowych czy autobusowych.
Rekomendacje Komisji Europejskiej nie są wiążące prawnie, ale mogą przyczynić się do wzrostu atrakcyjności voucherów dla klientów. Zalecenia te nie zmieniają dotychczasowego prawa.
